31)ocibe是总然即便 又作无论或是说
uthai ici acarakv ocibe, inu nikedeme baitalaci acambi
即便不合式，亦得迁就着使
manju ocibe nikan ocibe, gemu hafan irgen dabala 无论满汉，皆属臣民
jalafun ocibe, aldasi ocibe, ya jalgan ton waka
或寿或妖，孰非命算

32)与其翻为anggala上连必用ra, re, ro，下有不如不若字，用de isirakv托
mekele hvlara anggala, dolori ejere de isirakv
与其竟念，不如心里记
untuhuri gisurere anggala, songkolome yabure de isirakv
与其空说，不若照着行
bahanarakv ojoro anggala, amcame tacire de isirakv
与其不会，莫若赶着学

33)sere anggala是不惟、不但，又作岂惟、岂但说。
abka de teherembi sere anggala, inu na de jergilaci （jergileci）ombi
不唯参天，亦可两地
hafan wesimbi sere anggala, geli ulin madambi
不但升官，且有发财
beye dursulembi sere anggala, geli hvsutuleme yabumbi
岂惟身体，而且力行
beye be tuwancihiyambi sere anggala, inu niyalma be dasambi
岂但修己，抑且治人

34)岂肯岂能用aibi，上面须用ra, re, ro
banjibume arara aibi
岂肯造作
balai yabure aibi
岂肯为非
ja i onggoro aibi
岂能遽忘
muterakv aibi
岂能不成

35)ci连aibi是何有
dorolon anahvnjan i gurun be dasame muteci, aibi
能以礼让为国乎，何有

36)何妨aibi上连de
gisun bici, getukeleme gisurere de aibi
有话，何妨说明

37)专纯竟只使canggi，仅上惟独用teile，二字上接i, ni, de, be 字，ra, re, ha, he等字多
oilorgi yangse be canggi wesihulembi,
专尚浮华
abkai giyan i canggi,
纯乎天理，
sui araha canggi,
竟作孽，
mangga arara canggi
只逞强
ere emu niyalmai teile,
仅此一人，
ede teile wajimbio
止此而已乎
hvdun be buyere teile,
唯有欲速，
mini teile tuttu akv
予独不然

38)若是不独不止句，teile akv语话多
tacin fonjin fulu i teile akv, yabun tuwakiyan inu sain
不独学问见长，品行也好
afame mutere teile akv, geli tuwakiyame bahanambi
不止能战，又且善守

39)adali如同gese相似，总作比如似若说，二字之上接i ni, ra, re与ha, he诸字多
ini arbun giru sini adali, sini banin wen ini gese
他的形容如同你，你的品貌似乎他
jalafun julergi alin i adali, hvturi dergi mederi i gese
寿比南山，福如东海
sain be daharangge tafara adali, ehe be daharangge ulejeregese
从善如登，从恶如崩
den alin de tafaha gese, xumin tunggu de enggelehe gese
如登高山，如临深渊
bimbime akv i gese, jalu bime untuhun i adali
有若无，实若虚
faijuma i gese, tusurakv （tesurakv）i gese
似不妥，似不足

40)与彼此相同与此相似，adali上又接de
ini tacihangge sinde adali, sini arahangge inde adali
他的学问与你相同，你作的与他相似

41)esi之下ci字托 短章粗语方使得
esi jici, esi geneci, esi jeci, esi omici
自然来，自然去，自然吃，自然喝

42) jakade 上用ra, re, ro 下文落脚ha, he, ho, ka, ke, ko皆一体用，引证已往述辞多。上边若接i, ni字，又作跟前字句说
i minde alara jakade, bi teni saha
他告诉我，我才知道了
si ejerakv ojoro jakade, tuttu onggoho
你不记着，所以忘了
niyalma de hajilare jakade, tuttu algin algika
亲于亲，所以扬名
fibun dabure jakade, tuttu gehun gereke
点上灯，所以大亮
bengsen fulu ojoro jakade, tuttu geren ci colgoroko
本领高强，所以出众
seibni ioi han amba muke be eberembure jakade, abkai fejergi necin oho. jeo gung tulergi aiman be dahabufi, eshun gurgu be boxoro jakade, tanggv halai irgen nikton oho. kungdzi “xajingga nomun” be xanggabure jakade, facuhvn amban hvlha jui gelehe.
昔者禹抑洪水，而天下平。周公兼夷狄，驱猛兽，而百姓宁。孔子成《春秋》，而乱臣贼子惧。
sefu i jakade tacibure be baimbi
师傅的跟前讨教
mini jakade yandume baimbi
我等的跟前求情

43)追论已然之未然，bihe bici下托bihe
tacihakv bihe bici, inu ulhime muterakv bihe
若未学过，也不能晓得
donjihakv bihe bici, inu same muterakv bihe
若未听过，亦不能知道

44) ha, he等下接bici, 下文末用bihe托。比论往事若如彼，也就如此意思说。
tere funde yargiyan mujilen i icihiyaha bici, inu calabuha de isinarakv bihe
当时若是认真办，也不至舛错
onggolo gvnin werixehe bici, te inu sarkv ome muterakv bihe
从前要留神，如今也不能不知道了

45) ombi ojorakv为可……不可……，上连ci字是法则
ambasa saisa be unggici ombi, tuhebuci ojorakv
君子可逝也，不可陷也
holtoci ombi, geodebuci ojorakv
可欺也，不可罔也