二、回鹘文佛教徒忏悔文举隅
在前述的28件回鹘文《佛教徒忏悔文中》,内容比较完整的是第1件,其编号为T II Y 47(Mainz 734a),现存文字76行,首尾均有残缺。[8] 由于尾部残缺较少,可以看出仅残1行,故可以结合文意进行拟补,以学界通例,用[ ]来表示拟补文字原来应在的行次。因该文献在回鹘文忏悔文中献具有一定的代表性,故这里仅择此文献以为例证进行转写、译释,并以之为例探讨回鹘文佛教徒忏悔文的基本特色。
(一)原文转写
1. örtänür …………………………………………
2. üč ärdni …………………………………………
3. ïnaγï titir·inčä qaltï·ačata[štru…kaniški-da……
4. ulatï uluγ iliglär ärk türkl/………………(ülgüsüz)
5. öküš tsuy ayaγ qïlïnč qïltï-l[ar kin yana ökünti-lär …üč]
6. ärdni ödintä baγrïn yatïp qï[lmïš yazuqlärïn ača yada]
7. yalvaru ötünü ökünü bošunu kšanti [qïltïlar bursong quvraγ]
8. -lar ymä kšanti birdlär·qalti bulïtdïn [önmis ay t(ä)ngri täg
arïγ]
9. süz-ük boltï-lar·aγar tsuy irinčüläri [arïtï taqï ymä]
10. …-da ulatï öküš midik [toyïnlar]
11. nïz-vanï-lar oγrïnta bilmädin uqmadïn öküš yaz-ïnč
12. ärti-lär·aγar tsuy irïnčü qïltï-lar ymä yana bursong
13. quvraγüskintä baγrïn yatïp yïγlayu yalvara ökünü
14. bošunu kšanti ötünti-lär ymä ök tsuy yaz-uqlarïnta oz-tï
15. ayaγ qïlïnčlarï arïdï·ančulayu ymä m(ä)n·il·tüz-miš-š
16. birlä qamaγüč ödki burhanlar ödintä nom ärdni
17. ödintä bursong ärdni ödintä qïlm[ïš] qaz-γanmïš tsuy
18. ayaγ qïlïnčïm(ï)z-nï ökünü bošunu ača yada kšanti ötünür-
19. -biz·nä ymä m(ä)n il·tüz-miš birlä ilkisiz sansar dabärü
20. biš až-un ičintä aγa tängilä üč aγu köngülin
21. nïz-vanïlar küčintä midik oγrïnta yavlaq iš tuš tïltaγïnta
22. bilmädin uqmadïn öküš türlüg tsuy irinčü qïltïm(ï)z qaz-
23. -γantïm(ï)z ärinč [·] ilkisiz-däbärü ol ayaγ qïnlïnč yoq kim biz
24. qïlmadïm(ï)z ärsär·ol bizing qïlmïš qaz-γanmïš tsuy irinčü
25. ayaγ qïlïnčlarïm(ï)z sanï saqïšï idi yoq ymä birök qïlmadïmïz
26. ärsär·inčä qaltï biš türlüg anantris atl(ï)γ aγar tsuy
27. ayaγ qïlïnč qïltïm(ï)z ärsär·inčä qaltï ögüg qangïγ
28. ölürdümüz ärsär·arhant toyïnïγ ölürdümüz ärsär·bursong
29. quvraγïγ iki yartïm qïltïm(ï)z ärsär·ölürmäk saqïnčïn
30. t(ä)ngri burhan ät’üz-intä qan öntürdümüz ärsär·bu
31. biš türlüg anantris atl(ï)γ ayar tsuy irinčü ayaγ qïlïnč
32. qïltïm(ï)z ärsär·ämti ökünür-biz bilinür-biz tsuyda irinčüdä
33. boš bolalïm·tiž-it kšanti bolz-un·taqï ymä m(ä)n il
34. tüz-miš birlä biš türlüg anantrissabaγ atl(ï)γ aγar
35. tsuy ayaγ qïlïnč qïtïm(ï)z ärsär·inčä qaltï ög qang
36. birlä qatïltïm(ï)z ärsär·bodisvt-larïγ bošγutluγ-larïγ
37. bošγutluγ-larïγ ölürdümüz ärsär·bursong quvraγlar-nïng
38. aγz-ïnga kirgü yim ičim tvar yidim(i)z yungladïm(ï)z ärsär
39. vrhar sangram buz-tumuz söktümüz ärsär·bu biš türlüg
40. anantris-sabag atl(ï)γ aγïr tsuy irinčü qïltïm(ï)z ärsär·ämti anï
41. barča ökünür-biz bilinür-biz·tsuyda irinčüdä boš bolal[im]
42. kšanti bolz-un·taqï ymä m(ä)n il·tüz-miš·birlä toq[uz]
43. türlüg kat atl(ï)γ aγar tsuy irinčü qïltïm(ï)z ärsär·inčä
44. qaltï vrhar sanl(ï)γ saγdïčl(ï)γ tvarïn ältïm(ï)z yungladim(i)z ärsär
45. bursong quvraγ öz-ä ärksintim(i)z ärsär·ölütlük ätlik
46. itdim(i)z turγurdumuz ärsär·yaγïšlïq tängirlik itdimiz ärsär
47. dian saqïnčqa qatïγlantačï qutluγ-larqa ada [qï]ltï[mïz]
48. ärsär·nom bošγutčï-larqa tïdïγ qïltïm(ï)z ärsär bark-lär[dä]
49. arïγ-larda //// idtim(i)z ärsär·arïγ sïmnanč-larïγ
50. artatdïm(ï)z ärsär·bu toquz türlüg kat atl(ï)γ aγar tsuy ayaγ
51. qïlïnč qïltïm(ï)z ärsär·ämti anï barča ökünür-biz bilinür
52. -biz·irinčüdä boš bolalïm tiž-it kšanti bolz-un·taqï
53. ymä m(ä)n il·tuz-miš·birlä ilkisiz-dä-bärü iki y(i)grmi
54. türlüg asanvir atl(ï)γ tsuy ayaγ qïlïnč qïltïm(ï)z ärsär
55. inčä qaltï qoyn ölügüči tuž-i boltumuz ärsär·taqïγu
56. igidgüči boltumuz ärsär·tonguz-čï balïkčï käyikči angčï tuz-
57. -aqčï bol tumuz ärsär·torčï čïvγačï·quščï itärčï učuγma
58. baγrïn yorïγma tïnl(ï)γ-larïγ ölürgüči boltumuz ärsär it
59. ätin satγučï boltumuz ärsär·ačakram yïlan ölürgüči
60. boltumuz ärsär·luu öntürgüči yadči boltumuz ärsär·[it]//q///
61. -larïγ qïnaγučï boqaγučï boltumuz ärsär·kiši ölürgüči čantal
62. boltumuz ärsär·bu iki y(i)grmi türlüg asanvarukikilar išin
63. išlägüči bolup y(a)rlïqančsïz köngülin isig öz-lärintä adïrdï
64. -m(i)z ämgätdim(i)z ölürdüm(ü)z ärsär·ämti anï barča ökün- -ür-biz yaz-
65. -ugumuz-nï bilinür-biz·bursong quvraγ kšanti ötünür-
66. -biz·irinčüdä boš bolalïm·tiž-it kšanti bolz-un·taqï
67. ymä m(ä)n il·tüz-miš birlä on türlüg krmaputuγ sïp
68. tsuy ayaγ qïlïnč qïltïm(ï)z ärsär·inčä qaltï yinin ötüt
69. ölürdümüz ärsär adnaγu-nung tvarïn oγurladïm(ï)z ärsär avïng
70. yutuz-ïnga yaz-ïntïmïz ärsär tilin äz-ük yalγan sav söz- lädim(i)z
71. ärsär·časurdumuz yongdadïm(ï)z ärsär·ävrik sarsïγ sav söz-lädim(i)z
72. ärsär·asγančuladïm(ï)z ärsär·köngülin adnaγu-nung
73. ädgüsingä küni saqïnč turγurdumuz ärsär·övkä üz boz
74. köngül tutdumuz ärsär·trs tätrü körüm öritdim(i)z ärsär·bu
75. on krmaputuγ sïp on ayaγ qïlïnč tükäl qïltïm(ï)z ärsär
76. ämti anï alqu ökünür-biz bilinür-biz·qop yaz-uqumuz-ta boš
[77]. [boltïm·tiž-it kšanti bolz-un]
在前述的28件回鹘文《佛教徒忏悔文中》,内容比较完整的是第1件,其编号为T II Y 47(Mainz 734a),现存文字76行,首尾均有残缺。[8] 由于尾部残缺较少,可以看出仅残1行,故可以结合文意进行拟补,以学界通例,用[ ]来表示拟补文字原来应在的行次。因该文献在回鹘文忏悔文中献具有一定的代表性,故这里仅择此文献以为例证进行转写、译释,并以之为例探讨回鹘文佛教徒忏悔文的基本特色。
(一)原文转写
1. örtänür …………………………………………
2. üč ärdni …………………………………………
3. ïnaγï titir·inčä qaltï·ačata[štru…kaniški-da……
4. ulatï uluγ iliglär ärk türkl/………………(ülgüsüz)
5. öküš tsuy ayaγ qïlïnč qïltï-l[ar kin yana ökünti-lär …üč]
6. ärdni ödintä baγrïn yatïp qï[lmïš yazuqlärïn ača yada]
7. yalvaru ötünü ökünü bošunu kšanti [qïltïlar bursong quvraγ]
8. -lar ymä kšanti birdlär·qalti bulïtdïn [önmis ay t(ä)ngri täg
arïγ]
9. süz-ük boltï-lar·aγar tsuy irinčüläri [arïtï taqï ymä]
10. …-da ulatï öküš midik [toyïnlar]
11. nïz-vanï-lar oγrïnta bilmädin uqmadïn öküš yaz-ïnč
12. ärti-lär·aγar tsuy irïnčü qïltï-lar ymä yana bursong
13. quvraγüskintä baγrïn yatïp yïγlayu yalvara ökünü
14. bošunu kšanti ötünti-lär ymä ök tsuy yaz-uqlarïnta oz-tï
15. ayaγ qïlïnčlarï arïdï·ančulayu ymä m(ä)n·il·tüz-miš-š
16. birlä qamaγüč ödki burhanlar ödintä nom ärdni
17. ödintä bursong ärdni ödintä qïlm[ïš] qaz-γanmïš tsuy
18. ayaγ qïlïnčïm(ï)z-nï ökünü bošunu ača yada kšanti ötünür-
19. -biz·nä ymä m(ä)n il·tüz-miš birlä ilkisiz sansar dabärü
20. biš až-un ičintä aγa tängilä üč aγu köngülin
21. nïz-vanïlar küčintä midik oγrïnta yavlaq iš tuš tïltaγïnta
22. bilmädin uqmadïn öküš türlüg tsuy irinčü qïltïm(ï)z qaz-
23. -γantïm(ï)z ärinč [·] ilkisiz-däbärü ol ayaγ qïnlïnč yoq kim biz
24. qïlmadïm(ï)z ärsär·ol bizing qïlmïš qaz-γanmïš tsuy irinčü
25. ayaγ qïlïnčlarïm(ï)z sanï saqïšï idi yoq ymä birök qïlmadïmïz
26. ärsär·inčä qaltï biš türlüg anantris atl(ï)γ aγar tsuy
27. ayaγ qïlïnč qïltïm(ï)z ärsär·inčä qaltï ögüg qangïγ
28. ölürdümüz ärsär·arhant toyïnïγ ölürdümüz ärsär·bursong
29. quvraγïγ iki yartïm qïltïm(ï)z ärsär·ölürmäk saqïnčïn
30. t(ä)ngri burhan ät’üz-intä qan öntürdümüz ärsär·bu
31. biš türlüg anantris atl(ï)γ ayar tsuy irinčü ayaγ qïlïnč
32. qïltïm(ï)z ärsär·ämti ökünür-biz bilinür-biz tsuyda irinčüdä
33. boš bolalïm·tiž-it kšanti bolz-un·taqï ymä m(ä)n il
34. tüz-miš birlä biš türlüg anantrissabaγ atl(ï)γ aγar
35. tsuy ayaγ qïlïnč qïtïm(ï)z ärsär·inčä qaltï ög qang
36. birlä qatïltïm(ï)z ärsär·bodisvt-larïγ bošγutluγ-larïγ
37. bošγutluγ-larïγ ölürdümüz ärsär·bursong quvraγlar-nïng
38. aγz-ïnga kirgü yim ičim tvar yidim(i)z yungladïm(ï)z ärsär
39. vrhar sangram buz-tumuz söktümüz ärsär·bu biš türlüg
40. anantris-sabag atl(ï)γ aγïr tsuy irinčü qïltïm(ï)z ärsär·ämti anï
41. barča ökünür-biz bilinür-biz·tsuyda irinčüdä boš bolal[im]
42. kšanti bolz-un·taqï ymä m(ä)n il·tüz-miš·birlä toq[uz]
43. türlüg kat atl(ï)γ aγar tsuy irinčü qïltïm(ï)z ärsär·inčä
44. qaltï vrhar sanl(ï)γ saγdïčl(ï)γ tvarïn ältïm(ï)z yungladim(i)z ärsär
45. bursong quvraγ öz-ä ärksintim(i)z ärsär·ölütlük ätlik
46. itdim(i)z turγurdumuz ärsär·yaγïšlïq tängirlik itdimiz ärsär
47. dian saqïnčqa qatïγlantačï qutluγ-larqa ada [qï]ltï[mïz]
48. ärsär·nom bošγutčï-larqa tïdïγ qïltïm(ï)z ärsär bark-lär[dä]
49. arïγ-larda //// idtim(i)z ärsär·arïγ sïmnanč-larïγ
50. artatdïm(ï)z ärsär·bu toquz türlüg kat atl(ï)γ aγar tsuy ayaγ
51. qïlïnč qïltïm(ï)z ärsär·ämti anï barča ökünür-biz bilinür
52. -biz·irinčüdä boš bolalïm tiž-it kšanti bolz-un·taqï
53. ymä m(ä)n il·tuz-miš·birlä ilkisiz-dä-bärü iki y(i)grmi
54. türlüg asanvir atl(ï)γ tsuy ayaγ qïlïnč qïltïm(ï)z ärsär
55. inčä qaltï qoyn ölügüči tuž-i boltumuz ärsär·taqïγu
56. igidgüči boltumuz ärsär·tonguz-čï balïkčï käyikči angčï tuz-
57. -aqčï bol tumuz ärsär·torčï čïvγačï·quščï itärčï učuγma
58. baγrïn yorïγma tïnl(ï)γ-larïγ ölürgüči boltumuz ärsär it
59. ätin satγučï boltumuz ärsär·ačakram yïlan ölürgüči
60. boltumuz ärsär·luu öntürgüči yadči boltumuz ärsär·[it]//q///
61. -larïγ qïnaγučï boqaγučï boltumuz ärsär·kiši ölürgüči čantal
62. boltumuz ärsär·bu iki y(i)grmi türlüg asanvarukikilar išin
63. išlägüči bolup y(a)rlïqančsïz köngülin isig öz-lärintä adïrdï
64. -m(i)z ämgätdim(i)z ölürdüm(ü)z ärsär·ämti anï barča ökün- -ür-biz yaz-
65. -ugumuz-nï bilinür-biz·bursong quvraγ kšanti ötünür-
66. -biz·irinčüdä boš bolalïm·tiž-it kšanti bolz-un·taqï
67. ymä m(ä)n il·tüz-miš birlä on türlüg krmaputuγ sïp
68. tsuy ayaγ qïlïnč qïltïm(ï)z ärsär·inčä qaltï yinin ötüt
69. ölürdümüz ärsär adnaγu-nung tvarïn oγurladïm(ï)z ärsär avïng
70. yutuz-ïnga yaz-ïntïmïz ärsär tilin äz-ük yalγan sav söz- lädim(i)z
71. ärsär·časurdumuz yongdadïm(ï)z ärsär·ävrik sarsïγ sav söz-lädim(i)z
72. ärsär·asγančuladïm(ï)z ärsär·köngülin adnaγu-nung
73. ädgüsingä küni saqïnč turγurdumuz ärsär·övkä üz boz
74. köngül tutdumuz ärsär·trs tätrü körüm öritdim(i)z ärsär·bu
75. on krmaputuγ sïp on ayaγ qïlïnč tükäl qïltïm(ï)z ärsär
76. ämti anï alqu ökünür-biz bilinür-biz·qop yaz-uqumuz-ta boš
[77]. [boltïm·tiž-it kšanti bolz-un]