摘抄笔记--黄振华《契丹文《郎君行记》新释》中对碑文的翻译以及同满蒙语言的对照
契丹小字转写:
yugi dogo ka-em-de ber-rai-qai waka da-sori nga-gun ka-iong ,
ga-gu-yiu gida-tal-on de-on ja-aba sa-tar-qai,
lao do-bo or-tor sol·tar-qai kon·uno-go yu-jol-tai aba-med-go,
sori-ge-de teh-on ge-iong-ala bo-lao-de,
ka-ben-ge tai-go-on to-gom-un bo-ge-lao-go tol-bo be bo-ge-le-gu.
ge-tala de-sobo-do nuge-ta-gu singhu-ar-re-gua,
sil-la-eb·sori-hogo hun aba-ugu·jo-ga-la-gou-ehe.
tai-go ba-sa-lao bo-lao-daig·aba-uru dai-usi,
kue-gi si-ono bog-gi-ko-ulu,
ge-egel·giu-de siu-gal·dol-lao,
hoho-gi-gu bo-go-un.
sogo-toi anta-de nuge-ta,
waka-eme ten ten-den-kue-de bo-go-esi·dor-ao bo-dao-ge-tai.
emo bur dengri tai-ben-siu arba kue se·seg-ereg ber-rai-siu on,
do-em-tai eb-buli arba tolb ogtor bog-gi-gun,
jagu-sugun orgo-basa boyo-ro·bo-gu de-gu-ho-lao go-daig
hong-ka-lao tahin-tai de-gu,
de-gu-ho-lao kua-orgo-de-ara huo-gal·job herege pr-ge·hobog-gal wan gun
bo-go de-gu.
满语-蒙古语对音(注,由于抄录者本人满语初学,尚不能辨别此译文中有无语法错误,现诚邀诸位安达悉心指教~):
yeke deguu hamt barigqi wekjidasara nohur kin,
haguq-uye·jodu-tala do jab sadarahu,
liang dobu urital sula togorihu kame·angnahu oqiltoi yabamtgai,
sureglehu tang qiang boldog,
yamun ta-an togemal boglehu tuwa ber bolgegahu.
getele tusimeb nigeduger sengheregulhu,
selbihu·sergehu humun abgulhu·quglaghlhu.
te basa boldog·obor dafsihu,
horog sine biqiglehu,
honggil·gudum saigal·doliya,
hohigehu bahaduhu.
sugtaa amtatai nigeduger,
uuguhu dengdeguu baha·daralahu buqagahu.
iimo borgon degri tabisuur arba hoyar sor·sahulig bars on,
dumda ebul arba dorbe edur biqihu,
qagur-jurgan ergun-beise bayara·beki begaguli gadagur
anggir tahimduhu johi
degaguli hergimbi honggelehu·jub harahu elde·hamagalahu wan gun
bagulgahu johi.
契丹小字汉语直译:
皇弟都统经略郎君,
昔时厮杀场在闲散,
梁山南闲游围·猎去往来,
结队而来唐乾陵。
殿堂遍塌火以见,
时官首谕,
修理·修复 人召集·纠集。
今又陵·前进至,
像新写,
回廊美·亮,
鼓舞欢欣。
与醴(甘)尹(首长),
饮极高兴·喜欢返回。
这时天(运)会十二苗·壮(甲)虎年,
中冬十四日写
兵部呈奉贝子(尚书)护卫·别克侍从外面的(对外的)
黄(黄应期)敬撰。
随从游览(宽)宥州守使者·防御王玉(圭)
译作。
原碑文汉文部分:
大金皇弟都统经略郎君,
向以疆场无事,
猎于梁山之阳,
至唐乾陵,
殿庑颓然,一无所睹。
爰命有司,
鸠工修饰。
今复谒陵下,
绘像一新,
回廊四起,
不胜欣?
与醴阳太守,
酣饮而归。
时天会十二年岁次甲寅,
仲冬十有四日。
尚书职方郎中
黄应期、
宥州刺史王圭从行奉命题。
右译前言。
契丹小字转写:
yugi dogo ka-em-de ber-rai-qai waka da-sori nga-gun ka-iong ,
ga-gu-yiu gida-tal-on de-on ja-aba sa-tar-qai,
lao do-bo or-tor sol·tar-qai kon·uno-go yu-jol-tai aba-med-go,
sori-ge-de teh-on ge-iong-ala bo-lao-de,
ka-ben-ge tai-go-on to-gom-un bo-ge-lao-go tol-bo be bo-ge-le-gu.
ge-tala de-sobo-do nuge-ta-gu singhu-ar-re-gua,
sil-la-eb·sori-hogo hun aba-ugu·jo-ga-la-gou-ehe.
tai-go ba-sa-lao bo-lao-daig·aba-uru dai-usi,
kue-gi si-ono bog-gi-ko-ulu,
ge-egel·giu-de siu-gal·dol-lao,
hoho-gi-gu bo-go-un.
sogo-toi anta-de nuge-ta,
waka-eme ten ten-den-kue-de bo-go-esi·dor-ao bo-dao-ge-tai.
emo bur dengri tai-ben-siu arba kue se·seg-ereg ber-rai-siu on,
do-em-tai eb-buli arba tolb ogtor bog-gi-gun,
jagu-sugun orgo-basa boyo-ro·bo-gu de-gu-ho-lao go-daig
hong-ka-lao tahin-tai de-gu,
de-gu-ho-lao kua-orgo-de-ara huo-gal·job herege pr-ge·hobog-gal wan gun
bo-go de-gu.
满语-蒙古语对音(注,由于抄录者本人满语初学,尚不能辨别此译文中有无语法错误,现诚邀诸位安达悉心指教~):
yeke deguu hamt barigqi wekjidasara nohur kin,
haguq-uye·jodu-tala do jab sadarahu,
liang dobu urital sula togorihu kame·angnahu oqiltoi yabamtgai,
sureglehu tang qiang boldog,
yamun ta-an togemal boglehu tuwa ber bolgegahu.
getele tusimeb nigeduger sengheregulhu,
selbihu·sergehu humun abgulhu·quglaghlhu.
te basa boldog·obor dafsihu,
horog sine biqiglehu,
honggil·gudum saigal·doliya,
hohigehu bahaduhu.
sugtaa amtatai nigeduger,
uuguhu dengdeguu baha·daralahu buqagahu.
iimo borgon degri tabisuur arba hoyar sor·sahulig bars on,
dumda ebul arba dorbe edur biqihu,
qagur-jurgan ergun-beise bayara·beki begaguli gadagur
anggir tahimduhu johi
degaguli hergimbi honggelehu·jub harahu elde·hamagalahu wan gun
bagulgahu johi.
契丹小字汉语直译:
皇弟都统经略郎君,
昔时厮杀场在闲散,
梁山南闲游围·猎去往来,
结队而来唐乾陵。
殿堂遍塌火以见,
时官首谕,
修理·修复 人召集·纠集。
今又陵·前进至,
像新写,
回廊美·亮,
鼓舞欢欣。
与醴(甘)尹(首长),
饮极高兴·喜欢返回。
这时天(运)会十二苗·壮(甲)虎年,
中冬十四日写
兵部呈奉贝子(尚书)护卫·别克侍从外面的(对外的)
黄(黄应期)敬撰。
随从游览(宽)宥州守使者·防御王玉(圭)
译作。
原碑文汉文部分:
大金皇弟都统经略郎君,
向以疆场无事,
猎于梁山之阳,
至唐乾陵,
殿庑颓然,一无所睹。
爰命有司,
鸠工修饰。
今复谒陵下,
绘像一新,
回廊四起,
不胜欣?
与醴阳太守,
酣饮而归。
时天会十二年岁次甲寅,
仲冬十有四日。
尚书职方郎中
黄应期、
宥州刺史王圭从行奉命题。
右译前言。