辉番卡伦来信》,系书信体散文,用满文创作,译成汉文2500字。作者沃克津,又作倭克津,锡伯营镶白旗(五牛录人)。1824年(18岁)入伍任披甲。1849年补放骁骑校拟陪一次,此前,曾巡查边界等出差八次。1851年升任镶白旗骁骑校。1859年任白旗防御,此前巡查边界等又出差两次。1862年补放佐领拟陪一次。《来信》约在19世纪三四十年代所写。从信的历史背景分析,反映了锡伯族官兵戍边卫疆的历史活动,其历史价值高于文学价值。众所周知,清政府调遣锡伯军民移驻伊犁,主要是从戍边的目的考虑的。锡伯军民立足伊犁伊始,就投入驻守固尔班托海等18处卡伦。此处,由于索伦营官兵不敷调遣,伊犁将军又决定定期自锡伯营调遣官兵,协助索伦营防守辉番卡伦和崆郭罗鄂伦卡伦,沃克津就是被调防辉番卡伦一任时写这封信的。《来信》用优美顺畅的文学语言,细致描写了自锡伯营至辉番卡伦沿途自然景致、地理风貌、村落人情、每到一处,对所见所闻又发表议论,畅抒自己的见解;他面对卡伦官兵的恋乡心态和日益松弛的卡伦现状,出于保家卫国的高度责任心,郑重阐述了面对虎视眈眈的外夷加强防守卡伦的重要性,并记述了他以身作则整顿辉番卡伦秩序的情况。《来信》是历史的见证。在信中记述的辉番卡伦、齐齐罕、策济等地,在1864年以前均为中国领土,1864年沙俄通过逼签《中俄勘分西北界约记》。完全割占了包括辉番卡伦在内的我国西北领土4万多平方公里,这是中国近代史上的一个耻辱。《来信》不仅具有重要的史料价值,而且艺术上也很成功,在锡伯族文学史上占有重要的位置。(摘自《锡伯文化》)下面请欣赏锡伯族倭克津的满文名作《辉番卡伦的信》。
Huuifan karun i jasigan
Geren gosingga ahuun, mergen deo sai elhe be baime alibuha,wesihun sai boode yooni saiyuun,eiten hacin yooni fitheme acabungga dere. gosime buhe jasigan be gemu ilhi aname bargiyame bahafi,ulhibuhe ele muru be gemu akuuname safi,alimbaharakuu urgunjeme,gucu sai jurgan den jiramin be elei kidubumbi. fakcahaci morin i uju wargi baru forofi yabume,amargi guwali be tucifi,amba doogan be dooha,da ioi xu be dulefi talki de isitala,morin fatha ilinjarakuu,niyalma buraki be futume yabume,okson tome goro ofi,merkime guunirengge elei hing sembi, isinahala bade babe takarakuu bime,bade es’hun ofi,facihiyaxarangge elemangga nemebumbi,xuntuhuni gulhun inenggi yabume,emu takara niyalma be saburakuu,angga olhotolo emu gisun hese be takara niyalma be ucararakuu,ede teni jalani kebu aisi juguun encu,yaya niyalma de gemu meimeni mujilen bisirebe saha.nekeliyen duyen,suburi anduhuuri yabume,cahan usu,i jiyan fang,dzi ni he,guwang de ciyoo be dulefi teni,ten be wesihulere hoton de isinaha,hoxo mudan i ajige ba ofi,indere baitara boo be baire de mangga,heni tanai ajige huudai ba ofi,buda uncara babe baharkuu,taka katunjame emu dobori indefi,aciha fulmiyen be dastafi,morin be bordome bifi,jai erde morilafi hadala tatame duin ici tuwame,dergi baru ili bira be hargaxaci,boo gaxan be saburakuu,wargi baru karaci amba yunggan mangkan hetu dalihabi,hoton i dergi amargi de,alimtu ke sere juwe niru bi,wargi julergide fungge horgos sere juwe guusa bi,gaxan tokso suwaliyagajame tefi,genere ici be sarkuu,juguun junta hiyahajame bifi,ya emken be yabure be sarkuu,mangdame ekxere mujilen tuwai adali,bai arbun be tuwara xolo akuu,albani bilgan jijuhan i gese de ai gelhun akuu majige heoledembi. Morin be dabkiyame neneme solon i to uheri da i boo be baime genehe,fonjici to uheri da boode akuu,siden baitai jalin yabuha ofi,bahame acahakuu. Xu Ri,udu werifi cai omibucibe,gisun hese de ures’huun akuu ofi,booi baita be leolecere de mangga,aimaka hele hempe i adali,tereci juwari muke be olome mangkan be dabame yaburede,juguun goro elei serebumbi,yunggan mangkan i dolo jing hacihiyame yabure de,morin inu terembi. Aciga inu waikurambi,baibi niyalma be faihacabumbi.morin yunggan dolo yaburede fatha i oron ujen,buraki juguun de faihacara mujilen ilhangga enggemu be dalihabi,holo i dorgibe yabuci,hocin dolo tefi abka be tuwara adali,den golo de tafaci,niyalma nirugan dolo bisire adali,uttu goidame yabuhai,gaitai genggiyen abka be iletu sabuhangge,aimaka encu abka bisire adali,alin bira buru bara,saikan sukdun be tucibuhebi,bujan moo niohon lukungge,niyengniyeri fiyan be giyamnahabi,guulmahuun bigan de feksime,olhuuma bujan dolo guwendembi,huuwaliyasun edun de facihiyaxara guunin heni nitaraha,gas’ha i mudan de gusucere mujilen subuhe. Bujan be duleme,moo be xorgime yabure de udu han gurun i meren mangga hafan seme uju be gidambi,hailan moo be jailabume juguun baime yabure de ,jeo gurun i meng xi xi baturu seme huulacame tuwambi.uttu yabume emu erin buda i kemun ome,xeri bujan dorgici ududu giyalan elbeni boo sabumbi.udu lung xang ni somiha sain boo waka ocibe,yargiyan i ceji gaxan i hafan coohai sain ba , usin huweki,mutun labdu,ba onco damu muke hafirhuun,aika yohoron feteme muke yaruci,ai tarici sain akuuni,juguun de darime niyamangga
Huuifan karun i jasigan
Geren gosingga ahuun, mergen deo sai elhe be baime alibuha,wesihun sai boode yooni saiyuun,eiten hacin yooni fitheme acabungga dere. gosime buhe jasigan be gemu ilhi aname bargiyame bahafi,ulhibuhe ele muru be gemu akuuname safi,alimbaharakuu urgunjeme,gucu sai jurgan den jiramin be elei kidubumbi. fakcahaci morin i uju wargi baru forofi yabume,amargi guwali be tucifi,amba doogan be dooha,da ioi xu be dulefi talki de isitala,morin fatha ilinjarakuu,niyalma buraki be futume yabume,okson tome goro ofi,merkime guunirengge elei hing sembi, isinahala bade babe takarakuu bime,bade es’hun ofi,facihiyaxarangge elemangga nemebumbi,xuntuhuni gulhun inenggi yabume,emu takara niyalma be saburakuu,angga olhotolo emu gisun hese be takara niyalma be ucararakuu,ede teni jalani kebu aisi juguun encu,yaya niyalma de gemu meimeni mujilen bisirebe saha.nekeliyen duyen,suburi anduhuuri yabume,cahan usu,i jiyan fang,dzi ni he,guwang de ciyoo be dulefi teni,ten be wesihulere hoton de isinaha,hoxo mudan i ajige ba ofi,indere baitara boo be baire de mangga,heni tanai ajige huudai ba ofi,buda uncara babe baharkuu,taka katunjame emu dobori indefi,aciha fulmiyen be dastafi,morin be bordome bifi,jai erde morilafi hadala tatame duin ici tuwame,dergi baru ili bira be hargaxaci,boo gaxan be saburakuu,wargi baru karaci amba yunggan mangkan hetu dalihabi,hoton i dergi amargi de,alimtu ke sere juwe niru bi,wargi julergide fungge horgos sere juwe guusa bi,gaxan tokso suwaliyagajame tefi,genere ici be sarkuu,juguun junta hiyahajame bifi,ya emken be yabure be sarkuu,mangdame ekxere mujilen tuwai adali,bai arbun be tuwara xolo akuu,albani bilgan jijuhan i gese de ai gelhun akuu majige heoledembi. Morin be dabkiyame neneme solon i to uheri da i boo be baime genehe,fonjici to uheri da boode akuu,siden baitai jalin yabuha ofi,bahame acahakuu. Xu Ri,udu werifi cai omibucibe,gisun hese de ures’huun akuu ofi,booi baita be leolecere de mangga,aimaka hele hempe i adali,tereci juwari muke be olome mangkan be dabame yaburede,juguun goro elei serebumbi,yunggan mangkan i dolo jing hacihiyame yabure de,morin inu terembi. Aciga inu waikurambi,baibi niyalma be faihacabumbi.morin yunggan dolo yaburede fatha i oron ujen,buraki juguun de faihacara mujilen ilhangga enggemu be dalihabi,holo i dorgibe yabuci,hocin dolo tefi abka be tuwara adali,den golo de tafaci,niyalma nirugan dolo bisire adali,uttu goidame yabuhai,gaitai genggiyen abka be iletu sabuhangge,aimaka encu abka bisire adali,alin bira buru bara,saikan sukdun be tucibuhebi,bujan moo niohon lukungge,niyengniyeri fiyan be giyamnahabi,guulmahuun bigan de feksime,olhuuma bujan dolo guwendembi,huuwaliyasun edun de facihiyaxara guunin heni nitaraha,gas’ha i mudan de gusucere mujilen subuhe. Bujan be duleme,moo be xorgime yabure de udu han gurun i meren mangga hafan seme uju be gidambi,hailan moo be jailabume juguun baime yabure de ,jeo gurun i meng xi xi baturu seme huulacame tuwambi.uttu yabume emu erin buda i kemun ome,xeri bujan dorgici ududu giyalan elbeni boo sabumbi.udu lung xang ni somiha sain boo waka ocibe,yargiyan i ceji gaxan i hafan coohai sain ba , usin huweki,mutun labdu,ba onco damu muke hafirhuun,aika yohoron feteme muke yaruci,ai tarici sain akuuni,juguun de darime niyamangga